Hoe je de feestdagen overleeft als je vriend stiekem een valsspeler is

Het is een scenario dat menig relatie tijdens de feestdagen op de proef stelt. Je ziet hem stiekem een extra kaartje pakken, of hij beweert bij hoog en bij laag dat zijn antwoord écht wel goed gerekend moet worden. Voor jou is het misschien maar een spelletje, maar voor hem lijkt het alsof zijn mannelijkheid op het spel staat. Hoe ga je hier nu op een stijlvolle en volwassen manier mee om, zonder dat de kerstsfeer volledig verpest wordt?

Waarom de drang om te winnen soms sterker is dan de eerlijkheid

Om te begrijpen waarom je partner zich zo gedraagt, is het goed om naar de harde cijfers te kijken die schuilgaan achter onze spelletjesobsessie. Uit recent onderzoek blijkt dat de competitiedrang in Nederland enorm is, met name in de Randstad waar de druk om te presteren hoog ligt. Het fenomeen is inmiddels zo wijdverbreid dat er duidelijke geografische verschillen te zien zijn in wie er wel en niet bereid is om de regels te ombuigen voor de winst.

De statistieken liegen er namelijk niet om: inwoners van onze hoofdstad zoeken maandelijks ruim vijfduizend keer naar manieren voor valsspelen bij populaire mobiele games zoals Wordfeud en Connections. Dit is aanzienlijk vaker dan in Rotterdam, waar men met ruim drieduizend zoekopdrachten blijkbaar net iets sportiever in de wedstrijd zit. Deze data toont aan dat de drang om die ene betweterige collega of partner te verslaan voor velen, en wellicht ook voor jouw vriend, zwaarder weegt dan de eerlijkheid van het spelletje zelf.

De subtiele kunst van het negeren (of juist niet)

Als je merkt dat je vriend de boel aan het flessen is, sta je voor een dilemma: zeg je er iets van of laat je het gaan voor de lieve vrede? De 'classy' aanpak is vaak om het in eerste instantie te negeren, zeker als er andere mensen bij zijn. Je wilt immers niet degene zijn die de sfeer verpest door een scène te schoppen over een potje ganzenbord.

Toch kan het op de lange termijn gaan irriteren, zeker als hij er ook nog eens over opschept dat hij gewonnen heeft. Een subtiele opmerking met een knipoog ("Goh, wat heb jij ineens veel geld, de bank is zeker gul vandaag?") kan soms al genoeg zijn om hem te laten weten dat je hem doorhebt.

Kies je strijd

Er is natuurlijk een grijs gebied tussen een beetje sjoemelen bij een gezelschapsspel en structureel oneerlijk gedrag. Als het valsspelen zich beperkt tot een onschuldig potje kaarten tijdens kerst, kun je je afvragen of het de ruzie waard is. Soms is het 'gunnen' van de winst aan je partner, wetende dat hij het nodig heeft voor zijn humeur, de ultieme vorm van relatiemanagement.

Maar als dit gedrag zich ook voordoet in serieuzere zaken of als hij echt niet tegen zijn verlies kan en boos wordt, is er meer aan de hand. Dan gaat het niet meer over het spel, maar over respect en eerlijkheid binnen jullie relatie. In dat geval is het verstandig om het gesprek op een later moment, als de emoties gezakt zijn, rustig aan te gaan.

Strategieën om de vrede te bewaren aan tafel

Wil je de feestdagen doorkomen zonder ruzie? Dan is het slim om vooraf al een beetje te sturen in de spelkeuze. Kies voor coöperatieve spellen waarbij je samen moet werken tegen het bord, in plaats van tegen elkaar. Spellen als 'The Mind' of 'Escape Room: The Game' zorgen ervoor dat jullie in hetzelfde team zitten, waardoor zijn vals neigingen ineens in jullie voordeel werken.

Een andere tactiek is om de rol van 'bank' of spelleider naar je toe te trekken, of deze te rouleren. Als jij de controle hebt over de kaarten of het geld, wordt het voor hem een stuk lastiger om dingen te laten verdwijnen. Je houdt de touwtjes in handen op een charmante manier, zonder dat het lijkt alsof je hem aan het controleren bent.

Wat zegt dit gedrag over jullie relatie?

Het klinkt misschien zwaar, maar hoe iemand zich gedraagt tijdens een spelletje zegt vaak veel over zijn karakter. Is hij een slechte verliezer die de schuld bij anderen legt? Of kan hij lachen om zijn eigen fouten en de winst van een ander vieren? Let eens goed op hoe hij reageert als jij wint; is hij oprecht trots of probeert hij jouw prestatie naar beneden te halen?

Valsspelen kan soms een teken zijn van perfectionisme of faalangst, maar het kan ook duiden op een gebrek aan integriteit. Als je merkt dat hij ook in het dagelijks leven makkelijk de kantjes eraf loopt of leugentjes om bestwil vertelt, is dat iets om in je achterhoofd te houden. Een spelletje is vaak een microkosmos van de werkelijkheid.

Maak het niet groter dan het is

Uiteindelijk draait kerstmis om liefde, lekker eten en samenzijn. Een valsspelende partner kan irritant zijn, maar het is (meestal) geen halszaak. Probeer het te zien als een grappige eigenschap, een 'quirk' die bij hem hoort, net zoals jij misschien te veel schoenen koopt of altijd te laat komt.

Zolang het binnen de perken blijft en iedereen aan het eind van de avond nog lacht, is er niets aan de hand. Misschien is het zelfs wel een mooie aanleiding om hem eens flink te plagen en de competitie op een speelse manier aan te gaan. Want zeg nou zelf: is een beetje spanning en strijd niet ook stiekem heel aantrekkelijk?

Tips voor de ultieme spelletjesavond zonder drama

Wil je zeker weten dat het gezellig blijft? Zorg dan voor voldoende lekkere hapjes en drankjes, want een hongerige man is een chagrijnige man. Zet een goede playlist op de achtergrond en zorg dat de sfeer ontspannen is voordat jullie beginnen.

Kies spellen die niet te lang duren; bij een spel dat uren duurt, lopen de frustraties vaak hoger op. En als het echt dreigt te escaleren? Stel dan voor om te stoppen en samen een kerstfilm te kijken. Soms is de beste manier om te winnen, gewoon door niet meer mee te spelen.

Liefs, Vera